Yazi

2020-07-13 21:48:32

Solunum ve beslenme ihtiyacından sonra bir çocuğun en temel ihtiyacı olan sevilme(yakınlık) ihtiyacı çoğu zaman kardeşleriyle paylaşılamayacak kadar hassastır çocuklar için. Sıklıkla büyük çocuğun, küçüğünü doğum sürecinden başlayarak ailesiyle olan bağına karşı tehdit olarak algılamasıyla oluşur. Daha önceden anne ve babasının ilgisini paylaşmaya alışık olmayan ufaklık; aileye yeni katılan bebeğin ilgi odağı olmasını, ebeveynleriyle aynı odada uyumasını, tüm bakımlarının anne-babası tarafından karşılanmasını sindirememektedir. Yetişkinler için bile baş edilmesi zor bir durum olan kıskaçlık, henüz duygu kontrolü geliştirememiş çocuklar için korkulu bir rüyaya dönüşür. Bu süreçte çocuklar, “Keşke kardeşim olmasaydı”, “Onu aldığınız yere geri götürün”, “Beni artık sevmiyor muydunuz da yeni bir çocuk aldınız” gibi cümlelerle üzüntüsünü ifade yoluna gidebilir. Bu durumda, “Aaa, sen kocaman abla-abi oldun! Hiç yakışıyor mu?” gibi sözler söylemenin pek de faydası olmayacaktır. Bunun devamında; altına kaçırma, gece ağlamaları, kendi başına yemek yememe gibi gelişimsel gerilemelerde sıklıkla görülür çocuklarda. Burada yapılması gereken en temel şey, çocuğu anlayabilmektir. O güne kadar hem anne-babasının hem de dede, amca, teyze gibi yakın çevrenin ilgi odağı olan çocuk; daha gelmeden odası süslenen, herkesin ondan bahsettiği, gelişi adına kutlamalar yapılan bir bebeğin gölgesinde hisseder kendisini. Böyle olunca da çocuk kendisini dışlanmış, ikinci plana itilmiş hatta artık sevilmeyen bir fazlalık gibi hissedebilir.

Aslında tüm bu duygular gelişimsel olarak sağlıklı ve normaldir. Yeni duruma adapte olmadan önce yaşanan sancılardır her biri. Önemli olan bu duyguların nasıl yönetildiği ve ileride nasıl izler bırakacağıdır. İşte bu noktada çocuklar acemisi oldukları bu duyguyla baş edebilmek için başta ebeveynleri olmak üzere çevrelerindeki büyüklerin rehberliğine ihtiyaç duyarlar. Peki nasıl?

Öncelikle hemen hemen çocuklarla ilgili her konuda olduğu gibi çocuğunuzun içinde bulunduğu yaş aralığının gelişimsel özelliklerini öğrenerek işe başlamalısınız. Yeni doğan bir çocuğun güvenlik, beslenme, temizlik gibi temel ihtiyaçları daha öncelikliyken muhtemelen büyük çocuğunuzda bunlara ek olarak bir de bilişsel ihtiyaç söz konusudur. Nedenler Ne içinler Nasıllar dönüp duruyordur kafasında ve cevaplandırmadığınız her soru kendisinde ihmal edilmişlik hissi uyandırabilir. Bu yüzden bebek doğduktan sonra büyük çocuğunuzla baş başa vakit geçirmek aklındaki soruları cevaplandıracak zamanlar yaratmak oldukça önemli. Beraber parka gitmek, oyun oynamak gibi eski rutinleri aynı sıklıkla olmasa bile devam ettirebilmek ve yeni rutinler edinmek de oldukça yararlı olacaktır.

Peki kardeşiyle sağlık bir bağı nasıl oluşturmalı?

·         Çocuğunuz, kardeşi için yapılan hazırlıkları, heyecanı gördü fakat kendisi için yapılanları bilmiyor. Ona, kendisinin dünyaya geliş sürecini anlatarak başlayabilirsiniz. Örneğin bir akşamınızı eski fotoğraf ve videolara bakarak geçirip kendi doğum hikayesini ve bebekliğini anlatabilirsiniz.

·         Kardeşinin bakımı için ondan yardım alın. Örneğin yemeğinin hazırlanmasına katkıda bulunarak sorumluluk duygusunu geliştirin. Bu hem karakterine bir yatırımdır hem de tüm insanlar yardım ettikleri canlıya karşı sempati geliştirirler.

·         Kıskançlığını bastırması için onu hediyelere boğmayın, rüşvet vermeyin. İleride bu durum onun doyumsuz olmasına sebep olabilir.

·         Çocuğunuzun kendini ifade etmesine, kıskançlığını açıklamasına imkan tanıyın ve onu bu konuda eleştirmeyin.

·         Kardeşi biraz büyüyene kadar büyük kardeşi büyükanne gibi aile büyüklerine göndererek evden uzaklaştırmayın.

·         Çocuğunuz sizin rehberliğinize rağmen kıskançlığıyla başa çıkamıyorsa mutlaka bir uzmandan destek alın.

 

Psikolog / Aile Danışmanı

 

Gamze ÜNGÖRMÜŞ