2020-07-13 12:52:45
Çocuğa Karşı Öfke Patlaması ve Suçluluk Duygusu
Dünyanın içinde bulunduğu sürekli değişimle birlikte stres sebepleri de günden güne artmaktadır. Trafik, iş hayatı, aynı binada üst üste yaşama zorunluluğu, yapılacak işlerin çoğalmasıyla artan sorumluluklar, kendimizin veya yakınlarımızın hastalıkları, aileye yeterli vakit ayıramama gibi etkenler bizi daha tahammülsüz yapmaktadır. Bunun istenmeyen sonuçlarından biri de yaşanan olumsuzluklara verilen orantısız tepkilerdir. Maalesef tahammül sınırımızın en düşük olduğu kişiler de en yakınlarımız oluyor çoğu zaman…
İşte böyle anlardan birinde çocuğunuza karşı bir öfke patlaması yaşarken bulabilirsiniz kendinizi. Ses yükseltilir, parmak havada sallanır, gözler kocaman açılarak vücut istemsizce ve tehditkar bir biçimde kabartılır. Hatta belki çocuk kollarından sıkıca tutulup ona gücümüz hissettirilir ya da bir oyuncağı sertçe bir tarafa fırlatılabilir… Şüphesiz istenmeyen bu durumu kısa bir süre sonra suçluluk duygusu izler…
Öncelikle öfke patlamasının da(sık yaşanmadığı ve belirli ölçülerde kaldığı sürece) hayata dahil olduğu ve çok da istenmese de bir ifade biçimi olduğunu belirtmek isterim. Fakat bu yazının ana konusu, öfke patlamaları ardından gelen suçluluk duygusudur.
Suçluluk Duygusu ve Taviz Verme
Nadiren yaşanan bir öfke patlamasının ardından gelen suçluluk duygusuyla panikleyerek çocuğa konulan kurallar ihlal edilebiliyor çoğu zaman. Anlık olarak iç rahatlatmak için yemek, oyun, uyku kurallarından tavizler veriliyor. Hiç sırası değilken çocuğun geç yatmasına; önden hamburger, yanına kola, ardından aburcuburla karnını şişirmesine; belki ödevlerinden zaman çalarak bilgisayar oyununu abartmasına göz yumuluyor. Böylece bir miktar yürek soğutulurken, tutarlılık konusunda koca bir delik açılmış oluyor. Yani bir yanlışı, başka(daha büyük) bir yanlışla düzeltmeye gayretine gidiliyor. Unutulmamalıdır ki çocuklar tutarlı olunmayan davranışları alışkanlık haline getirmeyeceklerdir.
Suçluluk Duygusuyla Başa Çıkma
Suçluluk duygusuyla başa çıkabilmek için, makul dozda suçluluğun faydalı olduğunu bilerek işe başlanabilir. Çünkü bu duyguyu deneyimlediğimizde bir iç denetim mekanizmasını harekete geçirmiş oluruz. Hareketlerimizi tartar, eksik, aşırı ya da hatalı olduğumuz konuları gözden geçirerek davranışsal pusulamızın yardımıyla doğru yolu tayin etmiş oluruz.
Hatalarım, En İyi Öğretmendir
Yaşanılan bu suçluluk duygusunun altında ezilmek ya da tavizler vererek çocuğun aklını karıştırmaktansa; yapılan davranışın(bağırmak, bir şeyleri fırlatmak gibi) neden yanlış olduğunu açıklamak, o an başka ne gibi tepkiler verilmesi gerektiğini izah edip, özür dileyerek, onun problem çözme becerileri geliştirmesine yardımcı olmak en doğrusudur.
Son olarak, çocukların hemen her şeyi sonradan öğrendikleri gibi öfkelerini ifade etmeyi de bizlerden öğrendiğini unutmayalım. Siz ya da çocuğunuz sıklıkla öfke patlaması yaşıyorsanız mutlaka bir uzmandan destek alın.
Psikolog / Aile Danışmanı
Gamze ÜNGÖRMÜŞ