Yazi

2020-09-13 21:58:27

İradeyi (Öz Denetimi) Güçlendirmek Mümkün mü? İrade Nasıl Güçlendirilir? Nasıl Korunur?

         Bir önceki yazıda da değindiğim gibi iradeyi(öz denetimi) kas grubuna benzetmek yerinde olacaktır. Çünkü irade de tıpkı kaslar gibi güçlenebilir, zayıflayabilir ya da aşırı yüklenilirse yorulabilir… 

İrade Nasıl Güçlendirilir?

 Uykunuzu iyi alın. Çünkü uyku, enerjinizi doğrudan etkiler. İradenizi güçlü tutmanız ve doğru kararlar verebilmeniz için oldukça önemlidir. Bunun için en az 7 saat gece uykusu ve 20-30 dakika öğlen uykusu büyük fark yaratabilir.

Nispeten Basit Bir Konuda İrade Ortaya Koyun. Örneğin birçok araştırmayla; düzenli olarak spor yapan insanların işe vaktinde gitmek, yeme alışkanlıklarını iyileştirmek, aile bağlarını kuvvetlendirmek, bağımlılıktan uzak durmak gibi irade gerektiren birçok konuda büyük gelişme katedebildikleri gözlemlenmiştir.

Meditasyon Yapın. Zihni boşaltmak, sağlıklı analiz yapabilmek için beyninize egzersiz yaptırmanız çok mühim. Bunun en basit yöntemlerinden biri de günde 10 dakika sırtınız dik bir şekilde, bağdaş kurarak hiçbir şey düşünmemeye çalışmaktır. Süreyi ayarlamak için telefonunuzun alarmını kullanabilirsiniz.

Nefes Egzersizi.  Stres, karar alma mekanizmasının düşmanıdır. Bu yüzden stres altındayken karar vermeniz ya da iradenizi ortaya koymanız gereken anlarda 1-2 dakika kadar burnunuzdan yavaşça nefes alın, bir süre tutun ve ağzınızdan nefesinizi aldığınız sürenin iki katı kadar sürede nefesinizi verin. Hafif baş dönmesi yapabilir ama korkmayın, aşırıya kaçmayın ve mümkünse oturarak uygulayın. Kısaca 4-7-8 yöntemi(4sn al, 7sn tut, 8sn bırak) de denen bu yöntemle irade gücünüzün yerine geldiğini ve daha sağlıklı kararlar alabildiğinizi göreceksiniz.

Dikkatinizi Başka Tarafa Yönlendirin. Özellikle abur cubur yemeye direnmek gibi “yapmama”ya dayalı bir irade koymanız gereken durumlarda dikkatinizi başka alana yönlendirmek oldukça etkilidir. Yapmamanız gereken şeyi arzulamaya başladığınızda ortam değiştirmek, uğraş bulmak çoğu zaman etkili olacaktır.

İradeyi(Öz Denetimi) Yormamak / Korumak İçin      

Önceliklerinizi Belirleyin ve Rutinler Oluşturun. Case Western Reserve Üniversitesinde doktora çalışmaları yürüttüğü sıralarda Psikolog Mark Muraven ve arkadaşlarının, oluşturdukları deney ortamında 67 lisans öğrencisini sırayla içinde turp ve sıcak kurabiyelerin olduğu tabaklar verildi. Öğrencilerin bir kısmına kurabiyeleri yiyip turplara dokunmaması, diğer kısmınaysa turpları yiyip kurabiyelere el sürmemeleri söylendi. Kurabiyeleri görmezden gelenlerin işi, turpları görmezden gelenlerden çok daha zordu.  Nefis kokusu ve görüntüsüyle kurabiyeyi görmezden gelenler iradelerini epey zorlarken, kurabiye yiyebilenlerin öz denetim mekanizmalarını kullanmak zorunda kalmamıştı.

            Bu uygulamanın ardından gruba bir sonraki aşamaya geçebilmek için 15 dakika beklemeleri gerektiği, beklerken de sıkılmamaları için bulmaca çözebilecekleri söylendi. Verilen bulmaca kolay gibi görünüyordu ama aslında çözmek imkansızdı ve deneyin bir parçasıydı.  Kurabiyeleri görmezden gelerek iradesini sonuna kadar tüketmiş olan grup üyeleri bulmacayla uğraşırken homurdandılar, şikayet ettiler, bazıları başını masaya koyup uyudu. Turpları görmezden gelen grupsa bulmacayı çözebilmek için diğer grubun uğraştığı sürenin 2 katından daha fazla bir süre bulmacaya emek harcadı. Çünkü onların iradesi zorlanmamıştı ve dolayısıyla başka konulara karşı irade göstermeleri daha mümkündü.

Yukarıda bahsettiğim deney iradeyi bir “kas grubu”na benzetmenin ne kadar yerinde olduğunu tekrar gözler önüne sürüyor. İradeyi hırpalamamak, yormamak içinse rutinler oluşturmak çok önemli. Bir kişi her sabah ne giyeceğine, ne yiyeceğine, öğlen kahvesini nerede içeceğine, arabasını yıkatıp yıkatmamasına, akşam spor yapıp yapmamasını ya da uyumadan kitap okuyup okumamasına karar vermektense(irade göstermektense) tüm bunları belli başlı rutinlere bağladığında hem iradesini daha zor kararları alabilmekte kullanabilecek hem de daha planlı bir yaşam sürdüğü için zamanı değerli kullanıp başarılı olacaktır.

Ayrıca irade gösterilecek konularda öncelik belirlemek, birçok çerezle yorulmadan önemli konularda irade gösterebilmek için oldukça önemlidir.

Bugünlük değinmek istediklerim bunlardı. Yorum ve önerilerinizi paylaşmaktan lütfen çekinmeyiniz. Online veya yüz yüze terapi için iletişime geçebilirsiniz. Hoşça kalın....

Bu konuya değindiğim video için linke tıklayablirsiniz:  İrade Üzerine 3 Deney, Tek Sonuç / İrade Nasıl Güçlendirilir? / "Yemiyoyum Beykan" Analizi

Dilerseniz "tavsiyeediyorum" internet sitesindeki profilimi ziyaret edebilir, oradapaylaştığım makale ve videolarıma da göz atabilirsiniz. Bunun için linketıklayıp, "site içi arama kısmına Gamze ÜNGÖRMÜŞ yazmanız yeterli: Uzman Tavsiye Portalı

Psikolog / Aile Danışmanı Uzmanı

Gamze ÜNGÖRMÜŞ