Yazi

2022-02-01 09:33:57

Küçük çocukların ölümü anlama ve kabullenme kapasiteleri, onların bilişsel ve duygusal olgunluk düzeyi ile sınırlıdır. Bu nedenle çocuklara ölümden bahsederken gelişimsel olarak doğru yerden yaklaşmak gerçekçi ve yapıcı bir ölüm algısı oluşturmalarına  yardımcı olabilir. 

 

Ölümü anlatması en zor dönem olan 3-6 yaş aralığını ele alalım. Bu aralıkta çocuklar bilişsel olarak işlem öncesi dönemde oldukları için süreklilik kavramları henüz gelişmemiştir. Bu nedenle ölümün sürekli ve dönülmez bir şey olduğunu anlayamazlar fakat ölümün büyükler için kaygı ve korku verici bir şey olduğunu anlayabilirler.  

 

Bu nedenle kayıp yaşanan ailedeki yetişkinler, bu zor durum karşısında çocuk için tam bir rol model oluştururlar. Örneğin kayıp ardından uzun süre ANORMAL YAS TEPKİLERİ gösteren bir annenin çocuğu,henüz kaybı anlamlandıramadığı için annesinin davranışlarından yola çıkarak kendi varlığını da tehdit altında hissedebilir.

 

Herkes için zor bir dönem olan yas sürecinde çocuklar için hayatta olan ebeveynle açık iletişimde olmak bu sürecin doğru yönetimlesi için ilk ve en önemli adım. 

 

1992 yılında çocuklarla yapılan bir çalışmada, kaybın arkasından yas sürecindeki durum ve ritüellere katılmamış, açık iletişimde olamamış çocukların ilerleyen yıllarda suçluluk duygularının ve genel depresyon düzeylerinin  yüksek olduğu sonucuna varılmış. Mezar ziyaretleri yapan, evde kaybedilen kişinin fotoğraflarını gören, o kişiyle ilgili hikayeler dinleyen, varsa ölen kişiye karşı öfkesini dile getiren çocukların ise ilerde görülebilecek depresyon ihtimali az olarak değerlendirilmiş.

 

Çocukların anlamaya çalıştıkları zor konuları, yaşlarına uygun bir şekilde açıklamadığımız her durumda, zihinlerindeki boşlukları var olan bilgileri dahilinde  kendileri doldurmaya çalışırlar ve bu da düzeltilmesi daha zor problemlere yol açabilir. 

 

Çocuklarla zor konuları (ölüm, cinsellik, şiddet, boşanma vb gibi) konuşurken zorlanıyorsanız bir uzman desteği almayı ihmal etmeyin.

 

 Kaynakça: Gelişimsel Açıdan Ölüm Kavramı-Dergi Park

Uzm. Psikolog    

Gamze ÜNGÖRMÜŞ